Handsome businessman smiling and looking at camera. Portrait of carefree mature man with copy space. Successful mid adult business man laughing.

Depressie en somberheid

Depressie is een ziekte die iedereen kan treffen. Het kan je leven volledig overnemen en je doen voelen alsof je geen uitweg meer ziet. Maar wat zijn de oorzaken van depressie? En hoe kan je behandeling hiervoor krijgen? In dit blogartikel lichten we dit toe. We hopen dat je na het lezen ervan meer begrip krijgt voor depressie en weet waar je eventueel aan toe bent als je hier last van hebt.

Wat is een depressie?

Depressie is een psychische aandoening die een diepgaand effect kan hebben op alle aspecten van iemands leven. Hoewel de symptomen van depressie sterk uiteen kunnen lopen, zijn er een aantal veel voorkomende tekenen waar u op moet letten. Mensen die depressief zijn, kunnen aanhoudende gevoelens van droefheid, angst of waardeloosheid ervaren. Zij kunnen ook hun belangstelling verliezen voor activiteiten die zij vroeger leuk vonden, zich terugtrekken uit sociale interacties en moeite hebben zich te concentreren of beslissingen te nemen. Lichamelijke symptomen zoals vermoeidheid, veranderingen in eetlust en slaapproblemen komen ook vaak voor. Als u of iemand die u kent deze symptomen ervaart, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken. Met de juiste behandeling kunnen mensen met een depressie een gezond en bevredigend leven leiden.

Wat is de DSM V definitie van een major depressie?

Een zware depressieve episode is volgens de DSM-V een periode van ten minste twee weken waarin iemand een sombere stemming ervaart of geen interesse of plezier meer heeft in bijna alle activiteiten. Bovendien moet de persoon ten minste vier andere symptomen ervaren, zoals veranderingen in eetlust of gewicht, slaapstoornissen, vermoeidheid of weinig energie, gevoelens van waardeloosheid of schuld, concentratieproblemen, en gedachten aan dood of zelfmoord. Een zware depressieve episode is anders dan de occasionele gevoelens van droefheid of “de blues” die iedereen van tijd tot tijd ervaart.

Welke symptomen horen bij een depressie?

Er zijn allerlei symptomen die bij een depressie horen. Iedereen heeft wel eens een down moment, maar als je last hebt van meerdere van de onderstaande symptomen, dan kan het een depressie zijn. Symptomen die bij een depressie horen zijn vermoeidheid, geen interesse meer hebben in actieve dingen, neerslachtigheid, prikkelbaarheid, concentratieproblemen en remming in alledaagse activiteiten. Daarnaast kan iemand ook last krijgen van psychische problemen. Dit kan leiden tot problemen met het geheugen, verwardheid en moeite met praten en beslissingen nemen.

Hoe vaak komt een depressie voor?

In de algemene bevolking komt een depressie ongeveer 1 op de 10 keer voor. Dat betekent dat er ongeveer 350.000 Nederlanders gelijktijdig depressief zijn. Daarnaast hebben ook veel mensen in hun leven wel eens last van een depressieve episode. Mensen die een chronische aandoening hebben, zoals bijvoorbeeld diabetes of astma, lopen meer risico op depressieve episodes. Ook mensen met een laag inkomen, weinig sociale contacten en een slechte gezondheid lopen een verhoogd risico op depressie.

Wat zijn de oorzaken van een depressie?

Er zijn veel mogelijke oorzaken van een depressie. Soms is er een aanleg voor, wat betekent dat iemand gevoeliger is voor de stoornis. Andere keren ligt het probleem in de omgeving – bijvoorbeeld, mensen die het slachtoffer zijn van langdurige stress of een trauma kunnen depressief worden. Sommige mensen ontwikkelen ook depressieve symptomen als gevolg van een lichamelijke aandoening, zoals schildklierproblemen of chronische pijn. Er is ook bewijs dat erfelijkheid een rol kan spelen – depressie komt in sommige families vaker voor.

Welke vormen van depressie zijn er?

Er zijn veel verschillende vormen van depressie, elk met zijn eigen symptomen en oorzaken. De meest voorkomende vorm van depressie is de depressieve stoornis, die wordt gekenmerkt door een aanhoudend gevoel van droefheid of leegte, verlies van belangstelling voor activiteiten die men vroeger leuk vond, en een verminderd energieniveau. Andere vormen van depressie zijn dysthymie, een minder ernstige maar meer chronische vorm van depressie, en de seizoensgebonden affectieve stoornis, een vorm van depressie die meestal in de wintermaanden voorkomt. Depressie kan ook worden veroorzaakt door bepaalde medische aandoeningen, zoals postpartum depressie of bipolaire stoornis.

Bipolaire stoornis

Een bipolaire stoornis is een mentale aandoening waarbij mensen wisselen tussen periodes van depressie en manie. In de depressieve fase voelen ze zich somber en neerslachtig, terwijl ze in de manische fase een gevoel van extreem geluk ervaren. Soms zijn mensen ook in staat om normaal te functioneren, maar dit wordt steeds moeilijker naarmate de aandoening vordert. Bipolaire stoornissen kunnen leiden tot problemen op het werk, in relaties en in andere delen van het leven. Veel mensen met bipolaire stoornis worden misdiagnosticeerd met depressie, wat kan leiden tot problemen met de behandeling.

Dysthymie

Een dysthyme stoornis is een aandoening die gekenmerkt wordt door een chronisch depressief humeur. Mensen met dysthyme stoornis ervaren vaak een algeheel gevoel van verlies, machteloosheid en wanhoop. Ze hebben ook vaak moeite om plezier te beleven aan dingen die voor anderen normaal zijn. Hoewel de symptomen minder intens zijn dan bij een gediagnosticeerde depressie, kan de aandoening toch invloed hebben op iemands levenskwaliteit. Dysthymie kan leiden tot problemen met het werk, school en sociale activiteiten. Het kan ook moeilijk zijn om vrienden en familie te vinden die begrijpen wat je doormaakt.

Seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD)

Een seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD) is een aandoening waarbij iemand ten minste twee jaar lang elke winter depressief wordt. De depressie begint meestal in de herfst of vroege winter en duurt meestal tot het voorjaar of de vroege zomer. SAD wordt vaak verward met de winter blues, maar de twee zijn niet hetzelfde. De winter blues is een milde vorm van depressie die voorkomt tijdens de koudere maanden. SAD is een ernstigere aandoening die invloed kan hebben op iemands dagelijkse leven.

Postpartum depressie

Na de geboorte van een baby is het normaal dat je je overweldigd, uitgeput en emotioneel voelt. Maar als deze gevoelens langer dan een paar weken aanhouden en je het gevoel hebt dat je jezelf niet bent, kan het zijn dat je lijdt aan een postpartum depressie (PPD). PPD is een ernstige aandoening die je vermogen om voor je baby te zorgen en van het leven te genieten kan belemmeren. Symptomen zijn dat u zich verdrietig, angstig of hopeloos voelt, geen interesse meer hebt in activiteiten die u vroeger leuk vond, u terugtrekt uit vrienden en familie, moeite hebt om een band met uw baby op te bouwen en denkt dat u uzelf of uw baby iets aan wilt doen. Als je denkt dat je misschien lijdt aan PPD, praat dan met je arts. Met behandeling herstellen de meeste vrouwen met PPD en zijn ze in staat om voor hun baby en zichzelf te zorgen.

Welke behandelmogelijkheden zijn er voor een depressie?

Er zijn een aantal verschillende behandelingsmogelijkheden voor depressie, en de beste handelwijze hangt af van de persoon. In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om de stemming te helpen stabiliseren. Therapieën zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) kunnen ook effectief zijn om mensen te helpen negatieve denkpatronen te begrijpen en te veranderen. In ernstiger gevallen van depressie kan opname in een ziekenhuis noodzakelijk zijn om ervoor te zorgen dat de persoon veilig is en de best mogelijke zorg krijgt. Met behandeling zullen de meeste mensen met een depressie zich uiteindelijk beter gaan voelen. Het is echter belangrijk om door te gaan met de behandeling, zelfs wanneer de symptomen zijn verbeterd, omdat er een risico op terugval bestaat als de behandeling te snel wordt gestopt.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

CGT is een vorm van therapie die zich richt op het veranderen van negatieve denkpatronen en gedragingen. Door CGT leren mensen met een depressie hun negatieve gedachten te herkennen en uit te dagen, gezonde copingstrategieën te ontwikkelen, en realistische doelen te stellen. Onderzoek heeft aangetoond dat CGT een effectieve behandeling voor depressie kan zijn, en het wordt vaak aanbevolen als een eerstelijnsbehandeling door professionals in de geestelijke gezondheidszorg.

Activiteiten verhogen

Als je depressief bent, kan het moeilijk zijn om je te concentreren of plezier te maken. Maar soms is dat precies wat je nodig hebt. Depressie vermindert namelijk vaak je energie en interesses. Een activiteit die je normaal gesproken leuk vindt, kan ineens heel inspannend lijken. Maar als je toch doorzet, kan de activiteit je wel echt helpen. Want uit onderzoek blijkt dat activiteiten verhogen bij depressie de stemming kan verbeteren. Activiteiten die je kunnen helpen bij depressie zijn:

  • Oefening
  • Zingen of een instrument spelen
  • Creatief bezig zijn, zoals schilderen of boetseren
  • Naar buiten gaan, bijvoorbeeld een wandeling maken
  • Sociale activiteiten, zoals vrijwilligerswerk of een club of sportteam joins.

Hardlopen

Hardlopen is een geweldige manier om de symptomen van depressie te helpen verminderen. De endorfine die vrijkomt tijdens het sporten kan helpen de stemming te verbeteren, en het ritmische karakter van hardlopen kan helpen de geest te kalmeren en spanning te verlichten. Daarnaast kan hardlopen ook helpen om de slaapkwaliteit te verbeteren en het energieniveau te verhogen. Als je worstelt met depressie, kan hardlopen een geweldige manier zijn om je te helpen je beter te voelen.

Runningtherapie is een relatief nieuwe aanpak die aan populariteit wint onder professionals in de geestelijke gezondheidszorg. Het idee is dat de handeling van het lopen kan helpen om het geestelijk welzijn te verbeteren, en het kan worden gebruikt om een verscheidenheid van problemen, zoals angst, depressie en stress aan te pakken. Runningtherapie kan worden gedaan met een therapeut of in een groep, en het duurt meestal 30-60 minuten. Studies hebben aangetoond dat runningtherapie een effectieve behandeling voor geestelijke gezondheidsproblemen kan zijn, en het kan ook helpen om de algehele lichamelijke gezondheid te verbeteren. Als u op zoek bent naar een alternatieve manier om uw geestelijke gezondheid te verbeteren, overweeg dan om runningtherapie te proberen.

Voeding

Een gezond dieet is belangrijk voor het algehele welzijn, en het kan ook helpen om de symptomen van depressie te verminderen. Sommige voedingsstoffen, zoals omega-three vetzuren, foliumzuur en vitamine B12, zijn specifiek geassocieerd met een verminderd risico op depressie. Daarnaast kan een dieet vol suiker en gefrituurd voedsel de symptomen van depressie verergeren, dus het is belangrijk om voedingsmiddelen te kiezen die je helpen je beter te voelen.

Wat kun je zelf doen?

Depressie is een echte medische aandoening waar miljoenen mensen over de hele wereld mee te maken hebben, maar er zijn dingen die je kunt doen om de symptomen te verlichten. Ten eerste is het belangrijk om met iemand te praten over hoe u zich voelt. Vrienden en familie kunnen een grote steun zijn, maar als u zich niet op uw gemak voelt om met hen te praten, zijn er ook professionele hulpdiensten beschikbaar. Het kan ook nuttig zijn om regelmatig te bewegen en gezond te eten, want beide dingen kunnen je stemming verbeteren. Probeer tot slot overmatig alcoholgebruik te vermijden, omdat dit de symptomen juist kan verergeren. Als u zich zorgen maakt over hoe u zich voelt, neem dan contact op met een arts of depressiehulplijn. Er is hulp beschikbaar, dus wees niet bang om erom te vragen.

Hulpverlening

Huisarts

Als u zich depressief voelt, is uw huisarts een goede plek om te beginnen. Praat met hem over hoe u zich voelt en hij zal u advies en steun kunnen geven. Als zij denken dat u baat zou kunnen hebben bij counseling of therapie, zullen zij u doorverwijzen naar een specialist. Depressie is een veel voorkomend psychisch probleem en het is geen schande om er hulp voor te zoeken. Uw huisarts zal begrip tonen en u willen helpen om beter te worden. Als u zich niet op uw gemak voelt om met uw huisarts over depressie te praten, kunt u ook op andere plaatsen terecht voor hulp, zoals het plaatselijke team voor geestelijke gezondheidszorg of een adviesbureau.

Psycholoog

Een psycholoog kan veel doen bij depressie. Ten eerste kan hij of zij helpen je beter te begrijpen wat depressie is en waarom je er last van hebt. Daarnaast kan de psycholoog met je werken aan manieren om beter om te gaan met negatieve emoties en je leren hoe je meer plezier in het leven kunt krijgen. Soms kan het ook helpen om medicatie voor te schrijven. Doe echter altijd even navraag bij meerdere psychologen of een antidepressivum geschikt is voor jou. Niet elke psycholoog denkt hier hetzelfde over.

Depressielijn

De hulptelefoon van de Depressievereniging staat open voor iedereen met een depressie of hun naasten. Als je belt naar onze hulplijn krijg je een ervaringsdeskundige vrijwilliger aan de telefoon. Hierbij kun je gewoonweg je verhaal kwijt of om advies vragen. Vanuit hun ervaring kunnen onze vrijwilligers met je meedenken over wat een goede volgende stap voor jou zou zijn.

  • Ochtend : 10.00 uur- 12.30 uur
  • Middag : 14.30 uur – 17.00 uur
  • Avond  : 19.00 uur – 21.00 uur

Het telefoonnummer is 088-5054334.Je mag je vragen eventueel ook via de mail (depressielijn@depressievereniging.nl) stellen als je dat prettiger vindt.

Welke medicijnen zijn er voor depressie?

Er zijn een aantal verschillende soorten medicijnen die gebruikt kunnen worden om depressie te behandelen. SSRI’s (selectieve serotonineheropnameremmers) zijn een van de meest voorkomende middelen, en ze helpen om de hoeveelheid serotonine in de hersenen te verhogen. Andere middelen die soms gebruikt worden voor depressie zijn tricyclische antidepressiva, MAO-remmers en atypische antidepressiva. Het is belangrijk om altijd eerst met je arts te overleggen voordat je medicatie gaat gebruiken, omdat er mogelijke bijwerkingen aan verbonden kunnen zijn.

Conclusie

Depressie is een veelvoorkomende aandoening. De kernsymptomen zijn een somber humeur en/of verlies van plezier. Er bestaan verschillende behandelmethodes, waarvan cognitieve gedragstherapie de meest effectief blijkt te zijn. Medicatie kan ook ingezet worden om depressie te behandelen. Heb je last van depressieve gevoelens? Neem dan contact op met je huisarts of praat in een anonieme chat met iemand van het DepressioneNetwerk. Of kies voor een psycholoog. Blijf niet lopen met je depressie, want er is hulp beschikbaar.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog met als specialisatie stressgerelateerde problematiek (burn-out, angst, milde depressie) en chronische pijn.

Posted in