Picture of a latin girl with electrodes in her back (trapezius muscle) to record an Electromyogram (recording of muscle movements) for research purposes.

Biofeedback

Bodymind

Lichaam en geest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Daarom noemt men dit ook wel bodymind. Dat heb je zelf ongetwijfeld al eens gemerkt als je zenuwachtig bent of je bijvoorbeeld je ergens zorgen over maakt. Je voelt dan allerlei lichamelijke sensaties zoals een brok in de keel, knoop in de maag, steen op de borst, trillende handen of gespannen spieren, en misschien benauwdheid en pijn. Dat komt doordat stress en zorgen niet alleen het emotionele systeem activeren, maar ook het lichamelijke systeem. Op deze manier bezien zijn die lichamelijke klachten dan het gevolg van de moeilijkheden, zorgen en problemen die je hebt. De lichamelijke klachten zullen dan ook verminderen als je bijvoorbeeld je problemen oplost, je emoties uit of mensen gaan praten. Je denken en emoties worden daardoor rustiger en daarmee de lichamelijke activatie en bijvoorbeeld je pijn benauwdheid. Een goede reden voor ons om biofeedback af en toe ter ondersteuning van de psychologische behandeling in Veldhoven in te zetten.

Van lichaam  naar geest

Bij biofeedback training werken we feitelijk vanuit de lichamelijke kant naar de psychische kant. We maken daarbij gebruik van eenvoudige apparatuur die je hartslag kan meten of bijvoorbeeld je zweetsecretie, temperatuur van je handen, spierspanning in je gezicht of je ademfrequentie. Het apparaat geeft je ademfrequentie of hartslag dan in een cijfer weer of soms een grafiek, en als de activatie hoog is dan zie je hoge cijfers en is te laag dan natuurlijk lagere cijfers.

Het lichaam geeft veel aan

Het lichaam reageert vrij snel en gevoelig op wisselingen in stress en spanning. Dat zie je direct terug op het beeldscherm van het biofeedbackapparaat. Zo zit je nog rustig voor je uit te kijken met een relatief kalme hartslag of lage spierspanning en even later wordt door zorgelijke gedachtes je hartslag en spierspanning opeens hoger. Dan is het mogelijk om vanuit de feedback die je krijgt van het apparaat, in combinatie met het besef wat je doet en voelt in je lichaam en geest, om die getallen op dat apparaat naar beneden te krijgen. Kortom, je kalmeert je eigen ademhaling, hartslag, zweetsecretie, spierspanning of andere lichamelijke stresssignalen. Je leert om jezelf fysiek te ontspannen. En dat is enorm belangrijk, want daardoor kunnen allerlei pijnen of vermoeidheid verdwijnen, maar kan ook je eigen mind rustiger en helderder worden. Want ontspannen geest geeft een ontspannen lichaam, maar ook geldt; een ontspannen lichaam geeft een ontspannen geest. En dat is super. Het is fantastisch als jij kan leren om rustig te blijven zitten terwijl er in je hoofd of in je omgeving dingen zijn die lastig zijn. Kortom, je leert om op moeilijke zaken binnen jezelf of in de buitenwereld, minder fysiek gestrest te reageren. Je voelt je de door fysieke mentaal rustiger, dat is fijn, maar voor pijnpatiënten is het belangrijk te weten dat daardoor daadwerkelijk de pijn of vermoeidheid kan verminderen.

Biofeedback als aanvulling

Biofeedback training wordt, zoals we het hier toepassen tijdens de psychologische behandeling, slechts enkele keren gedaan. Er is namelijk meer nodig wat je moet leren, zoals realistische leren denken of leren relativeren, of meer mindful in het leven staan. Maar biofeedback is wel een mooie en zinvolle aanvulling op de rest van de behandeling. Zeker ook als je doet het begin van de behandeling om bijvoorbeeld later in het traject nog eens kijkt of je inderdaad geleerd hebt je fysieke stressreactiviteit te verminderen.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog met als specialisatie stressgerelateerde problematiek (burn-out, angst, milde depressie) en chronische pijn.

Posted in